Eigenlijk zou hij in februari worden uitgereikt: de J.M.A. Biesheuvelprijs 2023 voor de beste korteverhalenbundel. Maar het aanbod aan titels verschilt per jaar zo sterk, dat de organisatie heeft besloten er een tweejaarlijkse prijs van te maken. De eerstvolgende uitreiking is dus pas in februari 2025.

Met zijn lijvige biografie van Willem van Oranje won literair-historicus René van Stipriaan binnen enkele dagen de twee belangrijkste prijzen op zijn vakgebied: de Libris Geschiedenis Prijs (50.000) en De Nederlandse Biografieprijs (15.000). ‘Een zeldzaam grondig en prettig geschreven boek dat de komende dertig jaar een standaardwerk zal zijn’, aldus een van de jury’s.

De prijzenkast van Marieke Lucas Rijneveld begint aardig vol te geraken. Dit keer, met de roman Mijn lieve gunsteling, gaat het om de nieuwe Vlaamse literatuurprijs De Boon in de categorie fictie en non-fictie. Er is een geldbedrag van 50.000 euro aan verbonden, plus een ring.

Met haar romandebuut Wij zijn het licht heeft schrijfster Gerda Blees (1985) zich flink in de kijker gespeeld. Eerst was er de Nederlandse Boekhandelsprijs, toen de nominatie voor de Libris Literatuur Prijs en nu is zij een van de winnaars van de literatuurprijs van de Europese Unie. Die laatste prijs levert 5000 euro op, maar bovenal internationale aandacht.

Vlaanderen komt met een nieuwe grote literatuurprijs voor oorspronkelijk Nederlandstalige boeken. ‘De Boon’, vernoemd naar de volksschrijver Louis Paul Boon, heeft een royale prijzenpot van twee keer 50.000 euro voor fictie en non-fictie, en voor kinder- en jeugdliteratuur. De eerste uitreiking is op 17 maart 2022. Auteurs en illustratoren kunnen ook zelf inzenden.

De Jo Peters Poëzieprijs (2500 euro) voor dichters met een klein oeuvre houdt op te bestaan. De Stichting Poëziefestival Landgraaf die de prijs toekende, heeft zichzelf op 1 januari opgeheven. Na dertig jaar activiteiten te hebben georganiseerd in Landgraaf en de regio Zuid-Limburg, is wegens teruglopende belangstelling en te weinig animo voor een rol in het bestuur, de stekker eruit getrokken.

Het was groot nieuws voor de Nederlandse misdaadauteurs: BookSpot zou drie tot vijf jaar lang De Gouden Strop financieren, de prijs voor het spannendste boek, en het prijzengeld verdubbelen tot 20.000 euro. Dat laatste gebeurde, maar de andere afspraak komt de boekenwebwinkel (voorheen ECI) niet na.

Er komt dit jaar een nieuwe prijs voor boeken over onderwerpen als politiek, geschiedenis, sport en reizen: de BookSpot Literatuurprijs Non-fictie. Net als bij de bestaande romanprijs van dezelfde organisatie, is er een geldbedrag van 50.000 euro aan verbonden. Beide prijzen worden in november uitgereikt.

Remco Campert heeft voor zijn bijdrage aan de kunsten de eerste erepenning van de Akademie van Kunsten in ontvangst genomen. Het is een blijk van waardering van vijftig collega’s die de 88-jarige schrijver ‘graag wat wilden teruggeven’. Onlangs kondigde Campert aan te zullen stoppen met schrijven.

Met zijn gedicht Laatste foto van de vrede heeft dichter/uitgever Jan-Paul Rosenberg (51) de negende editie van de Turing Gedichtenwedstrijd gewonnen. Er waren dit jaar ruim 8300 inzendingen voor de grootste prijs ter wereld voor één gedicht: 10.000 euro. ‘Als grote thema's golden dit jaar burgerlijkheid, wreedheid, onrecht, de liefde (of het verlies daarvan), de vergankelijkheid en de natuur’, aldus de jury onder voorzitterschap van dichter Tsead Bruinja. 

De Zuid-Afrikaanse dichteres, schrijfster en academicus Antjie Krog (1952) krijgt in april De Gouden Ganzenveer uitgereikt. Deze culturele prijs gaat jaarlijks naar een persoon die zich onderscheidt op het gebied van het geschreven en gedrukte woord in het Nederlands taalgebied. De vorige laureaat was Arnon Grunberg.

Dit jaar niet een Jan Wolkers Prijs voor het beste natuurboek, maar twee. Omdat de prijs vijf jaar bestaat heeft de jury besloten extra in de buidel te tasten en auteur Koos van Zomeren te eren voor zijn omvangrijke oeuvre. 'In zijn eentje heeft hij het Nederlands natuurschrijven naar een nieuwe dimensie getild', zo luidt het. De speciale en de 'gewone' Jan Wolkers Prijs worden op 15 oktober uitgereikt.  

Met een totaalbedrag van 85.000 euro aan prijzengeld heeft de ECI Literatuurprijs zichzelf uitgeroepen tot grootste literaire prijs van Nederland en Vlaanderen. Hoofdprijs (50.000 euro) en Lezersprijs (10.000 euro) blijven gelijk. Nieuw is dat de vijf genomineerde auteurs van wie het boek niet bekroond wordt, voortaan 5000 euro tegemoet mogen zien. 

Op 24 januari 2018 zal voor de 25-ste en laatste keer de VSB Poëzieprijs (25.000 euro) worden uitgereikt. Een prijs voor de beste poëziebundel van het jaar past niet in de nieuwe koers die het VSBfonds gaat varen. Wel wil het fonds projecten op het gebied van poëzie blijven ondersteunen, mits deze aansluiten bij het aangepaste beleid. Een nieuwe prijs ‘die recht doet aan de maatschappelijke waarde van poëzie’ wordt niet uitgesloten.

Jolande Withuis, winnaar van de Grote Geschiedenis Prijs 2009 en de Erik Hazelhoff Biografieprijs 2010, is een van de vijf kanshebbers op de Brusseprijs 2017. Haar biografie Juliana. Vorstin in een mannenwereld wordt daarmee gezien als een van de beste journalistieke boeken van het afgelopen jaar.

De vakjury van de Belgische Fintro Literatuurprijs voor Nederlandstalige boeken (voorheen De Gouden Boekenuil) heeft twintig schrijvers op de longlist gezet. Vier Vlaamse en maar liefst zestien Nederlandse auteurs maken kans op de geldprijs van 25.000 euro. Ook is er een lezersjury die 2500 euro mag weggeven. De uitreiking is op 14 mei. Hagar Peeters kreeg de prijs in 2016 voor haar roman Malva.

De P.C. Hooft-prijs 2017 gaat naar essayist en schrijver Bas Heijne (1960). Aan de prijs, de belanrijkste in de Nederlandse letterkunde, is een bedrag van 60.000 euro verbonden. De laureaat schrijft volgens de jury ‘als een denker en denkt als een lezer’. De uitreiking is op 18 mei. Voor Dutch Heights schreef Heijne in 2010 een essay over kunst- en cultuurprijzen.

De Jan Campert-Stichting heeft de namen bekendgemaakt van de winnaars van de literaire prijzen van de gemeente Den Haag: Jan Baeke (Jan Campert-prijs), Anton Valens (F. Bordewijk-prijs) en Kees ’t Hart (J. Greshoff-prijs). Eerder was al naar buiten gebracht dat Atte Jongstra de belanrijke Constantijn Huygens-prijs krijgt voor zijn gehele oeuvre. De prijzen worden op 22 januari 2017 uitgereikt.

Tien kinderboeken zijn bekroond met een Zilveren Griffel en maken daarmee kans uitgeroepen tot beste kinderboek van het afgelopen jaar. Op het Kinderboekenbal, dinsdagavond 4 oktober, wordt bekendgemaakt welke auteur de felbegeerde Gouden Griffel in bezit mag nemen. Vorig jaar was dat Bette Westra, voor haar boek Doodgewoon.

Met 10.243 deelnemende gedichten sloot dit weekend de zevende editie van de Turing Gedichtenwedstrijd. Daarmee is de magische grens van 10.000 inzendingen opnieuw overschreden. De wedstrijd met de hoogste prijs voor één gedicht ter wereld trok dit jaar 3.225 deelnemers, onder wie 523 Vlamingen. De winnaars worden bekendgemaakt op woensdag 3 februari 2015, de slotavond van de Poëzieweek 2016, in de Stadsschouwburg Amsterdam.

Donderdag 8 oktober maakt Remco Campert (1929) zijn opwachting in het koninklijke paleis te Brussel om daar de Prijs der Nederlandse Letteren (40.000 euro) uit handen van koning Filip te ontvangen. Een mooie beloning voor een carrière die bijna 65 jaar geleden begon met de gedichtenbundel Vogels vliegen toch. Op de dag van de uitreiking verschijnt zijn nieuwste bundel, Verloop van jaren.

De Gysbert Japicxpriis (10 oktober) is met 10.000 euro de grote prijs van de Friese literatuur. De naam verwijst naar de zeventiende-eeuwse Friese renaissancedichter Gysbert Japicx, geboren in Bolsward. Dat is ook de plek waar tweejaarlijks de prijsuitreiking plaatsvindt. Winnaar van deze editie is de schrijver Koos Tiemersma die zijn bekroonde roman Einum alvast in het Nederlands heeft vertaald.

Leestip voor de zomer: Het brilletje van Tsjechov van Michel Krielaars. Zondag uitgeroepen tot het beste Nederlandstalige reisboek (7.500 euro), donderdag kanshebber voor de titel het beste journalistieke boek van het jaar (10.000 euro). Over hoe het Rusland van Poetin maar niet wil of niet kan veranderen. 

Het werd al duidelijk bij de toekenning van de BNG Bank Literatuurprijs en de jury van de Libris Literatuur Prijs bevestigt het nog eens: de literaire toekomst van Nederland is vrouwelijk. Jonge vrouwelijke debutanten laten qua kwantiteit en qua kwaliteit mannelijke vakgenoten ver achter zich.

Er komt een speciale boekenweek voor jongeren om het leesgedrag van 15- tot 18-jarigen te stimuleren. Onderdeel van de campagne is de Literatour Prijs (15.000 euro), de nieuwe naam voor de Jongeren Literatuurprijs die sinds 2010 wordt uitgereikt. Ineke Riem won deze prijs in 2014.

Den Haag kent een respectabel aantal literaire bekroningen, waaronder de prestigieuze Constantijn Huygens-prijs die op 18 januari wordt uitgereikt aan Mensje van Keulen voor haar hele oeuvre. De prijs is vernoemd naar de zeventiende eeuwse Haagse dichter, geleerde en diplomaat. De hofstad heeft meer grote schrijvers en dichters voortgebracht, maar een Louis Couperus-prijs is er nooit van gekomen.

Op 14 februari wordt voor de eerste keer de J.M.A. Biesheuvelprijs uitgereikt. Deze is bestemd voor de auteur van de beste verhalenbundel van het afgelopen jaar. Aan de prijs is behalve de eer een nog onbekend geldbedrag verbonden.

Wie won ook alweer de Libris Literatuurprijs 2014? En welke auteur kreeg de prestigieuze P.C. Hooftprijs? Terwijl de jury’s van de talrijke literatuurprijzen zich alweer warmlezen voor een nieuwe ronde eretitels, zetten wij de bekroonde boeken van dit jaar nog even op een rijtje. Wel handig ook, zo vlak voor de feestdagen.

De volgende zes auteurs zijn genomineerd voor de AKO Literatuurprijs 2014 die op 13 november wordt uitgereikt: Wessel te Gussinklo (Zeer helder licht), Stefan Hertmans (Oorlog en terpentijn), Guus Kuijer (De Bijbel voor ongelovigen, 2), Tom Lanoye (Gelukkige slaven), K. Schippers (Voor jou) en Frank Westerman (Stikvallei). Hertmans en Lanoye zagen eerder dit jaar de Libris Literatuur Prijs aan hun neus voorbijgaan. Deze ging naar Ilja Leonard Pfeijffer (La Superba).

De vijf nominaties voor de Jan Wolkers Prijs 2014 - de prijs voor het beste natuurboek - zijn bekend. Er waren ruim 100 boeken ingezonden, van encyclopedie tot kinderboek, van poëzie tot historie, van roman tot veldgids. De winnaar wordt op 19 oktober in het radioprogramma Vroege Vogels bekendgemaakt.

'Het raadsel van alles wat leeft', eerder al winnaar van de Nienke van Hichtumprijs voor jeugdliteratuur, is door een jury van boekverkopers uitgeroepen tot het beste non-fictieboek van het afgelopen jaar. Auteur Jan Paul Schutten kreeg als beloning de Gouden Tulp, een kunstwerk van Jeroen Henneman.

Nachoem M. Wijnberg is een van de vijf genomineerden voor de VSB Poëzieprijs 2017. Met 25.000 euro is dit de belangrijkste prijs voor een Nederlandstalige poëziebundel. Wijnberg won deze prijs al eerder, in 2009. De uitreiking is op 26 januari 2017. 'De Nederlandstalige poëzie heeft in 2016 meer gedaanten dan ooit. Ze is vertrouwd en tegelijk ook bevreemdend', aldus de jury.