Kunstenaar Roland Schimmel (1954) heeft met zijn schilderij Zwarte Zon de eerste Akademieprijs voor Astronomie en Kunst gewonnen. De prijs (5000 euro) is ingesteld door de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en de Akademie van Kunsten en is bestemd voor een kunstenaar die zich bij het maken van een werk duidelijk heeft laten inspireren door de astronomie.
Roland Schimmel, kunstenaar en docent aan de Academie Minerva in Groningen, heeft in de afgelopen jaren een oeuvre opgebouwd dat bestaat uit schilderijen, monumentale muurschilderingen, installaties en video’s. Als kunstenaar doet hij natuurkundig en neurologisch onderzoek naar de oorsprong van beweging en de waarneming van licht. Schimmels kunst is altijd een fysieke belevenis: hij schildert bijvoorbeeld de ‘nabeelden’ die je krijgt als je in de zon kijkt: kleurvlekken en halo’s die nagloeien op het netvlies. Het gaat hem daarbij om de ervaring van ‘een enerverend gevoel van machteloosheid.’
Het schilderij Zwarte Zon/ Black Sun uit 2010 roept associaties op met zwarte gaten, halo's en zonsverduisteringen. Een natuurlijke zoneclips kun je beter niet met het blote oog bekijken, maar bij dit schilderij is het juist de bedoeling dat je je laat verblinden door de zwarte cirkel tegen de lichte achtergrond. Dat leidt namelijk tot een reflex waarbij ons oog/brein cirkels in de tegengestelde kleur op het schilderij projecteren. Als nabeeld zijn heldere lichte stippen te zien, die zich vermengen met de geschilderde compositie. Dat levert een oncontroleerbaar schouwspel op van opdoemende en verdwijnende universele vormen.
Roland Schimmel ontvangt de prijs op 11 september in de Oude Sterrewacht te Leiden. Daar is van 11 september tot 2 oktober een expositie gewijd aan zijn werk en dat van andere voor de Akademieprijs genomineerde kunstenaars.
