Het Fries Museum in Leeuwarden is in the winning mood. In april werd de grootste publieksprijs in de Nederlandse museumwereld (100.000 euro) binnengehaald, in mei volgde 500.000 euro van de Turing Foundation als beloning voor het beste tentoonstellingsplan. Het geld is bestemd voor een grote expositie over de in Friesland geboren schilder Lawrence (Lourens) Alma-Tadema. De aanstaande culturele hoofdstad van Europa zet zich op de kaart.
De in 2006 opgerichte Turing Foundation is een goed doel van Pieter Geelen, een van de oprichters van navigatiebedrijf TomTom, en zijn echtgenote Françoise. Om de twee jaar nodigt de stichting musea uit concepten in te sturen voor tentoonstellingen die normaal gesproken financieel onhaalbaar zouden zijn. Uit de inzendingen worden twee winnaars gekozen die respectievelijk 500.000 (groot museum) en 150.000 euro (klein*) ontvangen om hun plannen te realiseren. De hoofdprijs was dit keer voor het Fries Museum dat volgend jaar oktober een grote tentoonstelling over Sir Lawrence Alma-Tadema (1836-1912) organiseert. Volgens de Turing-jury ‘een ambitieuze, vrolijkmakende miljoenenproductie, goed en professioneel uitgewerkt en onderbouwd’. De in Dongrijp geboren schilder Lourens Alma-Tadema maakte in het Victoriaanse Engeland ongekende furore. In zijn werken nam hij de kijker mee naar de Romeinse Oudheid en deed dat zo overtuigend, dat regisseurs zijn schilderijen gebruikten als blauwdruk voor spektakelfilms als Ben Hur en The Gladiator. Het Fries Museum bezit de grootste nalatenschap van Alma-Tadema. In april wist men nog een topstuk aan de collectie toe te voegen: Entrance to a Roman Theatre (1866, foto). Met een prijs van 1.8 miljoen dollar is dit de grootste aankoop uit de geschiedenis van het museum.
In april had het Fries Museum ook al de BankGiro Loterij Museumprijs 2015 gewonnen, een van de grootste culturele publieksprijzen in Nederland. Met een uitgekiende campagne die resulteerde in 40 procent van de stemmen, lieten de Friezen de twee andere genomineerden, het Zeeuws Museum in Middelburg en het Amsterdam Museum achter zich. In totaal brachten ruim 71.000 mensen via internet hun stem uit, een recordaantal sinds 2009. De vakjury nomineerde het Fries Museum, omdat de ‘presentatie van de collectie vernieuwend en origineel is, door bijzondere combinaties van herkenbare en minder bekende verhalen.’ Het nieuwe gebouw van het Fries Museum werd in 2013 geopend en trok sindsdien meer dan 110.000 bezoekers. In 2018 is Leeuwarden de culturele hoofdstad van Europa.
*De ‘kleine’ Turing Toekenning was voor het Stedelijk Museum Alkmaar, om in 2016 een tentoonstelling over de 17e-eeuwse stadgenoot en schilder Caesar van Everdingen mogelijk te maken.