AKO Literatuurprijs 2013

De jury over Feest van het begin, de roman van Joke van Leeuwen: 'Het winnende boek stelt universele vragen over schoonheid en waarheid; het leven fris aanvaarden met inbegrip van alle malheur. Deze auteur schrijft als een meesterlijk pianist die de toetsen lichtjes beroert.' Met een groot oog voor het miniemste detail weet Joke van Leeuwen een overweldigende achttiende-eeuwse wereld op te roepen. 'Als een moderne Tsjechov tekent zij in enkele zinnen een compleet karakter. Een van haar hoofdpersonen is het naar taal hunkerende weeskind Catho, dat les krijgt van de uit haar familie verstoten non Berthe. Pianobouwer Tobias raakt ongewild betrokken bij de productie van de guillotine en dan is er nog een gefnuikte schilder. De levens van al deze personages zijn subtiel met elkaar verbonden. Van Leeuwen legt met subliem gemak de vinger op de wond van ieder leven. Dat geeft haar proza zwaarte. Met liefde ontbloot ze de stille, schrijnende hoop. Want hoe kun je de toekomst overzien als je meegevoerd wordt door de stroom van gebeurtenissen die geschiedenis blijkt? Wat is wijsheid, wat schuld? De woorden waarin Van Leeuwen dit verhaal giet, roepen de associatie op met dauw die glanst in een web in de ochtendzon. Haar taal is ingetogen en fonkelt tegelijk. Dat contrast verraadt achter iedere zin een vulkaan aan betekenis. Feest van het begin toont ons, met immense verfijning, de morele vraagstukken van de geschiedenis.'