In 1986 besloot uitgeverij en distributiemaatschappij AKO BV een nieuwe grote prijs voor Nederlandstalig literair proza in te stellen. Het jaar daarop werd de eerste AKO Literatuurprijs uitgereikt, bedoeld om het lezen van literatuur te bevorderen en de belangstelling voor boeken bij een breed publiek te vergroten. Van 1997 tot en met 1999 werd de prijs gesponsord door de Generale Bank en later Fortis. Sinds 2000 is AKO terug als sponsor en heeft de prijs haar oorspronkelijke naam weer terug.
De opzet van de prijs is breder dan die van 'concurrent' Libris Literatuur Prijs: ook non-fictie titels (biografieën, essaybundels, reisverhalen e.d.) komen ervoor in aanmerking. Ander subtiel verschil: de jury van de AKO Literatuurprijs beoordeelt boeken die verschenen zijn in de periode van 1 juli van het voorgaande jaar tot 30 juni van het jaar waarin de prijs wordt uitgereikt; die van de Libris Literatuur Prijs bekroont boeken die zijn verschenen tussen 1 januari en 31 december van het afgelopen jaar. Dat verklaart waarom de AKO Literatuurprijs later in het jaar wordt uitgereikt. Overigens hebben beide prijzen tot op heden nooit een gemeenschappelijke winnaar opgeleverd. Genomineerde auteurs die naast de prijs grijpen, staan niet helemaal met lege handen: zij krijgen een onkostenvergoeding van 500 euro.
Vanaf 2015 gaat de AKO Literatuurprijs verder als ECI Literatuurprijs.